Met becasines op stap in de
Molenbeekvallei, Vremde.
Het dagcentrum ‘Den Buiten’ in Vremde maakt deel uit van het woon- en
zorgaanbod van de Maanwandelaarsvzw voor volwassenen met een lichte
tot matige verstandelijke beperking.
Hier worden activiteiten ontwikkeld op
het gebied van natuur en natuurbehoud
(recyclage). Er is een beleeftuin, een
blote-voetenpad, een aromatische tuin,
fruitbomen en een moestuin. Dieren
worden er verzorgd (ezels, Camerounse
schapen, kippen, konijnen). Dit alles
op de rand van het natuurgebied ‘Molenbeekvallei’ dat wordt beheerd door
Natuurpunt. Samen met de Maanwandelaars maken ze gebruik van de vroegere
kapel van Don Bosco en van de beschikbaar gestelde didactische middelen voor
cursussen en opleidingen.
Het project ‘De Kiem’ is een samenwerking tussen De
Maanwandelaars, Natuurpunt, de gemeente BoechoutVremde, Jeugdhulp Don Bosco en Rotary Club Antwerpen-Park.
Het gaat om creatieve integratie van mensen
met een beperking, gecombineerd met aandacht voor
planten, dieren, water en het milieu. Men beoogt een
verdere maatschappelijke integratie van de gasten van het
dagcentrum Den Buiten.
De oprichting van een interactiefnatuur-educatief museum in de kapel van Don Bosco op de
site van Den Buiten is een volwaardig inclusief project.
Volwassenen met een beperking worden actief opgeleid
als assistent-natuurgids voor geleide wandelingen voor
schoolkinderen en andere groepen en voor ondersteuning
van bezoekers van het educatief museum.Rotary Club Antwerpen Park vzw heeft reeds een vijftigjarige samenwerking met de Maanwandelaars.
Omdat het
project ‘De Kiem’ bijzonder goed kadert binnen de focusgebieden van Rotary International (waaronder basiseducatie en geletterdheid en bescherming van het leefmilieu),
besliste onze club op initiatief van Thierry Gillebert een
fundraising te organiseren voor het project. De opbrengst
van de fundraising werd aangewend voor de uitrusting van
het museum, de inrichting van een keuken, het voorzien
van meubilering en didactisch materiaal, en de inrichting
van een bosklas met een takkenwal in het natuurgebied.
De werking van De Kiem is in volle ontwikkeling en zal
als voorbeeld en testcentrum dienen voor de ontwikkeling
van gelijkaardige initiatieven op andere locaties.
Als initiatiefnemers vanuit de Rotary Club volgden
Thierry en ikzelf de cursus natuurgids in Vremde en kozen
we als project binnen de opleiding de organisatie van
natuurwandelingen voor rolstoelgebruikers met offroad
rolstoelen, de ‘Becasine’.
Personen in een rolstoel hebben zelden de mogelijkheid
om een wandeling in een ‘echt’ bos of op een heide te
ondernemen. Een klassieke rolwagen is niet aangepast aan
hobbelige en modderige boswegen. Met de ‘becasine’, een
all terrain rolwagen kunnen we personen met een fysieke
beperking de kans geven de natuur echt te beleven in
plaats van zich te moeten beperken tot aangelegde paden
in parken.
Twee becasines werden ons voor
onbepaalde duur ter beschikking
gesteld door het ‘Nationaal Verbond voor Steun aan Gehandicapten’.
Op 18 juli 2022 verkenden we een
parcours van anderhalf uur met start
aan de Parking van het Sportcentrum Sneppenbos. Wij werden meesterlijk
begeleid door Fred Vanhaverbeke,
Koen De Smet en Luc Sels van Natuurpunt Land van Reyen.
Het begon
onverwacht aan de berm naast de
parking, die als een soort prairietuin
werd ontworpen met een ongelooflijke verscheidenheid aan grassen, inheemse planten en struiken. Vandaar
naar de Molenbeek, langs goed te
onderscheiden weidelandschappen en biotopen. Dat Koen
vlotjes in een droge gracht tuimelde overtuigde iedereen
dat zelfs bij tropisch zomerweer aangepaste kledij niet
overbodig is. Wilde peen, speerdistel, klaver, luzerne,
jacobskruiskruid, wilde chicorei, gelderse roos, sleedoorn
… stonden alle op het menu van de dag. En voor de fijnproevers een vlasbekje of een wespenorchis. Te mooi om
waar te zijn.
Wij keken er naar uit om deze waarnemingen
met rolstoelpatiënten over te doen.
En zo geschiedde. In september werd een natuurwandeling
gepland met een gezin waarvan mama Sandrine, voor 90%
rolstoelgebonden, en haar drie kinderen van 12, 10 en 7
bijzonder graag in de natuur vertoeven.
Kwestie van hun aandacht niet enkel naar de becasine te
laten gaan, maar ook naar flora en fauna, kregen de kinderen de opdracht om de benaming en enkele kenmerken van
twee van de toegelichte planten of dieren te onthouden.
We kozen voor het Sneppenbos omdat de hindernissen
er beperkt zijn vergeleken met het westelijke deel van de
Molenbeekvallei. Het was een voorzichtige inschatting
want de wandeling verliep zonder enige moeilijkheid.
Zelfs de kinderen bleken enthousiast en sterk genoeg om
de becasine voort te duwen.
Hindernissen als boomstammen werden moeiteloos genomen en lichte hellingen
vormden geen bezwaar. De stoel is evenmin te zwaar om
over een boomstam of stegel te worden getild. Wij menen
zelfs dat in droge periodes de rolwagen in het natuurgebied achter Don Bosco kan worden gebruikt.
Sandrine en haar ganse gezin waren bijzonder enthousiast
over deze ervaring.
Voor haar was het lang geleden dat ze
zo een authentieke natuurbeleving kon meemaken. Om dit
in gezinsverband te kunnen doen, versterkte het gevoel.
Het project ‘De Kiem’ in Vremde aan de rand van de
Molenbeekvallei is een waardevol en uitgesproken
inclusief project van de Maanwandelaars vzw. In het
bijzonder vanwege het zinvolle karakter van de aangeboden activiteiten en de integratie van personen met een
mentale beperking in het maatschappelijk leven.
Ook de
samenwerking van de Maanwandelaars met verschillende partners (gemeente Boechout, Jeugdhulp Don Bosco,
Natuurpunt, Rotary Club Antwerpen Park) betekent een
hoopvolle evolutie.
Met de becasines willen we de geleide wandelingen in de
Molenbeekvallei uitbreiden naar personen met een fysieke
beperking. Op termijn is het de bedoeling dat ook de
residenten van ‘Den Buiten’ deelnemen aan natuurwandelingen met de becasine waardoor het inclusief karakter van
hun werking nog maar eens versterkt wordt.
Tekst: Jean-Pierre Van Hoorickx
Foto's: Thierry Gillebert en Jean-Pierre Van hoorickx
